Kako prve destinacije i biznisi iz Albanije, Bosne i Hercegovine, Crne Gore i Sjeverne Makedonije čine Balkan zelenim.

Četiri događaja održivog turizma su organizovana u Trebinju, TIvtu, Vevčanima i Belshu u periodu od 30.marta do 6.aprila.  Organizatori su pet Balkan Green partnera iz Albanije, Bosne i Hercegovine, Crne Gore, Sjeverne Makedonije i Slovenije.  Četiri Roadshow događaja su podigla svijest među destinacijama, biznisima i drugim zainteresovanim o temam relevatnim za održivi turizam, a koje uključuju: Zašto, kako i ko u održivom turizmu – zašto se destinacije i biznisi trebaju uključiti, najglašavajući inicijative dobre prakse u regionu, naučene lekcije, trendove putovanja u periodu nakon pandemije, i druge.

Preko 125 učesnika koji dolaze iz destinacija, MSP-a, kao i individualnih pružaoca usluga u turizmu su prisustvovali Roadshow događajima tokom ova četiri dana.

Roadshow i druge Balkan Green aktivnosti su podržane od USAID Economic Development, Governance and Enterprise Growth Project (EDGE).

REGIONALNE VIJESTI

Trebinje, BiH

Prvi dan Balkan Green Roadshow je posvećen održivosti i šta ona tačno znači u i za turizam.  Po prvi put su javne institucije, biznisi i donosioci politika imali priliku da razgovaraju i preduzmu početne korake ka zajedničkoj strategiji za održivu budućnost turizma u BiH.

Učesnike je pozdravio i inspirisao g. Albert Salman, osnivač i Predsjednik Green Destinations-a, koji je predstavio okvir za unapređenje održivosti u turizmu u regionu.  Trebinje, kao prva destinacija u BiH koja je prepoznata od strane Green Destinations, je podijelilo svoja iskustva i naučene lekcije.

Tokom dana pet novih destinacija (Bosanska Krupa, Konjic, Nacionalni park Kozara, Spomenik prirode Skakavac, and Šamac) je zvanično pristupilo Green Destinations Top 100 Good Practice Story 2023 takmičenju, dok je Trebinje pristupilo certifikacijskom programu Green Destinations Award & Certification Program.

Posebna sesija je posvećena Good Travel programu tokom kojeg je Balkan Green partner Green Visions razložio mogućnosti za biznise i ponudio detaljne informacije o procesima i zahtjevima, kao i o prednostima koje donosi certifikacija prema Good Travel Programu.

Na kraju punog dana učesnici su uživali u događaju u Hercegovačkoj kući, kooperativi koja promoviše i prodaje proizvode preko 120 lokalnih kompanija i proizvođača, tokom kojeg su imali priliku i za neformalno druženje i umrežavanje.  Hercegovačka kuća je pobjednik takmičenja Top100 2021 održivih priča.

Tivat, MNE

Tivat, Crna Gora, destinacija koja je dobila bronzanu Green Destinations nagradu 2022. godine za napore ka održivom razvoju i praćenju rezultata kroz proces u koji je Tivat krenuo još 2020. godine.  Razgovor se fokusirao na opštinske programe podrške za revitalizaciju ruralnih područja i kako da takvi programi budu uspješni, a tokom poslijepodneva su učesnici imali priliku saznati detaljnije o praktičnim primjerima i izazovima sa kojima se suočilo selo Gornja Lašva. Danica Banjevic, direktorica Turističke organizacje Tivat, je podijelila interesantne podatke koji ukazuju na povećanje broja posjetilaca i noćenja u pred- i post-sezonskim terminima.  Učesnici su također saznali o iskustvima u iznalaženju ravnoteže između zaštite prirodnih resursa i promocije i upravljanja odgovornim turizmom u Specijalnom prirodnom rezervatu Tivatska Solila, pobjedniku takmičenja Top100 Priče dobre prakse 2020 u kategoriji Priroda i ekoturizam ( Nature and Ecotourism).

Vevcani, NMK

Vevcani, najmanja makedonska opština, i prvi makednoski učesnik takmičenja Green Destinations Top 100 Priče, ugostila je Balkan Green Roadshow u Sjevernoj Makedoniji.  Uz opštinu Vevčani, i četiri biznisa su krenula na putovanje održivog razvoja kroz Green Destinations Good Travel Program.

Dobrodošlicu u Vevčane poželio nam je gradonačelnik. Program smo počeli predstavčjanjem Balkan Green-a i Green Destinations-a, upoznavajuči prisutne sa programima, kao i putovanju i napretku koje je Vevčani do sada postiglo.  Imali smo zadovoljstvo poslušati inspirativno obraćanje g. Alberta Salmana, osnivača i Predsjednika Green Destinations.  Tokom pauze u radu uživali smo u tradicionalnim jelima koja su pripremili lokalni proizvođači.  Interaktivna panel diskusija o tome Zašto, ko i kako i  realnostima vezanim za održivi turizam tokom koje su sa nama podijelili svoja iskustva i saznanja Jasminka Varnalieva (USAID-EDGE), Jana Apih (Good Place, Slovenija), Natalija Angelova (MES-Macedonian Ecological Society), and Thierry Jourbert (Green Visions, Bosna i Hercegovina),  koju je moderirao Aleksandar Donev iz Mustseedonia, doprinijela je živoj diskusiji učesnika iz privatnog sektora, destinacija, donatora i Balkan Green partnera koja je uslijedila.

Belsh, AL

Posljednju stanicu Roadshow-a je označilo učešće visokih gostiju kao što su gradonačelnik Belsha, Arif Tafani, Jasminka Varnalieva, Šef projekta USAID EDGE, glavnog finansijskog partnera Roadshow serije, te osnivača i Predsjednika Green Destinations-a, Alberta Salmana.

Učesnici su čuli informacije o centralnoj temi brendiranja i marketinga održivosti turizma.  Jana Apih iz Good Place-a, organizacije koja je bila i još uvijek je instrumentalna u stvaranju i održanju programa “Slovenija Green” prezentovala je neke od najboljih praksi i naučenih lekcija slovenačkog uspješnog nacionalnog programa održivosti.

Poslijepodnevna sesija se fokusirala na javno-privatna partnerstva u razvoju turizma, sa živom panel diskusijom panelista: gradonačelnika Tefani, Elvisa Kotherja iz Elite Travel, Mirtjon Meta iz RisiAlbania, Fetah Elezi iz Institute of Plant Genetic Resources (Poljoprivredni univerzitet, Tirana) i Kastriot Beshiri i Dritan Kamani.

Dan je završen posjetom lokalnom Eko parku  (https://www.instagram.com/dumrea_ecopark/).

PET PREPORUKA sa BALKAN GREEN Roadshow-a

1. Zeleni događaji posvećeni umrežavanju, sa praktičnim informacijama i razmjenom primijenjenih iskustava, su od ključnog značaja za povećan broj destinacija, biznisa, zaštićenih područja i putnika koji su uključeni i posvećeni praksama i uslugama održivog turizma. Kada se pravilno izvode, kombinacija događaja i komunikacijskih platformi imaju ogroman međusektorski potencijal da doprinesu održivom razvoju, diverzifikaciji, smanjenju siromaštva, zaštiti biodiverziteta, i upravljanju prirodnim resursima.
2. Zaštićena područja imaju važnu ulogu u procesima održivosti jedne destinacije.  Stavljanjem zaštite okoliša u centar neke destinacije, posebno kada je potvrđeno i zakonom, postavlja destinaciju u povoljniji položaj da aktivira pripadajuće zajednice i vladne usluge u dogoročno upravljanje destinacijom.  Zaštićeno  područje, kada se njime dobro upravlja, štiti okoliš, privlači, informiše i upravlja posjetiocima, te stimuliše stvaranje usluga u zajednicama koje okružuju destinaciju.
3. Javno privatna partnerstva su ključ za ostvarenje dugoročne strategije održivog turizma u nekoj destinaciji kroz uključivanje i podršku lokalnim biznisima.  Vlade mogu da učestvuju i planiraju održivi razvoj turističke industrije u destinaciji, dok paralelno pomažu biznisima da postanu konkurentniji i uspješniji bez uništavanja prirodnih i kulturnih resursa o kojima naše zemlje ovise.
4. Zeleni timovi i njihovi koordinatori održivosti treba da imaju jasne opise poslova i predanost njihove destinacije, npr. opštinske vlade, upravnih odbora parkova, razvojnih organizacija  i organizacija koje upravljaju destianacijom.  Investiranjem u svoje Zelene timove, destinacije mogu napredovati ka dugoročnim ciljevima održivog razvoja za koje je potrebno značajno ulaganje resursa – ljudskih, finansijskih i društvenih.
5. Certifikacija održivog turizma za MSP je ključni korak za razvoj održivih destinacija i regionalnih proizvoda.  Što je biznis sektor više uključen u stvaranje održivih usluga i praksi poslovnog upravljanja, to se od destinacije više zahtjeva da koordiniše aktivnosti širokog spektra stakeholdera, npr. opštinskih službi kao što je planiranje, upravljanje otpadom, energijom i vodom, zapošljavanje, zaštitam okoliša, itd.