Join us on an exhilarating journey through the Western Balkans as we uncover the true essence of sustainable tourism in North Macedonia, Montenegro, and Bosnia and Herzegovina. Our YouTube videos are a testament to the inspiring stories of those leading the way towards a greener, more responsible future for tourism in the region.
Immerse yourself in the unfolding story of sustainable tourism in North Macedonia, focusing on the pioneering destination of Vevchani. Vevchani has earned its place among the Top 100 Good Practice Stories for 2022, showcasing its unwavering commitment to sustainable development. Celebrate with us as four local businesses in Vevchani receive the prestigious Good Travel Seal certification, highlighting their dedication to sustainability and community upliftment. Explore the intersection of outdoor adventure and nature protection in Vevchani, witnessing how sustainable tourism practices are preserving the region’s natural beauty while empowering local communities.
Embark on an incredible adventure as we explore the first movers of responsible tourism development in Montenegro, nestled between the mountains and the seaside. Discover the wild beauty of the Komarnica Canyon. Explore the surrounding villages, Tivatska Solila birdlife haven, and the marine wildlife in the Bay of Kotor.
Beyond biodiversity and business, learn from the pioneers of Montenegro’s sustainable tourism, and explore their purpose, principles, and remarkable achievements.
Dive into the heart of responsible tourism as you are guided through Bosnia and Herzegovina’s southern gem—Trebinje. Trebinje isn’t just a picturesque Mediterranean town; it’s a beacon and pioneer of sustainable tourism. Explore the Via Dinarica Blue Route and Orjen Protected Area, where outdoor adventure harmonizes with nature protection.
Discover how Trebinje has fostered a thriving environment for local farming and urban communities. Learn about their strategies for sustainable development and environmental protection.
Join us for a captivating compilation video that weaves together the inspiring stories from North Macedonia, Montenegro, and Bosnia and Herzegovina. Witness the collective efforts of communities, businesses, and individuals striving for a more sustainable future in the Western Balkans.
Be inspired by the diverse landscapes, and innovative practices. Listen to heartfelt commitments to preserving the beauty of the region while uplifting local communities.
Dive into our YouTube channel and be part of the sustainable tourism movement in the Western Balkans!
We’re excited to 🌿 Introduce Balkan Green 🌍, a regional sustainable tourism initiative with partners Terena in Albania, Green Visions in Bosnia and Herzegovina, HYVÄ Coaching & Consulting in Montenegro, Mustseedonia in North Macedonia, and Good Place in Slovenia.
🤝 Our mission? To build a strong and reliable network of professionals dedicated to sustainable tourism development in the region.
As the official representative of Green Destinations and Good Travel Program in the region 🏆, we have the incredible opportunity and responsibility to work with destinations and businesses, providing education, coaching, advisory services, and certification in sustainable tourism practices.
In the next period we will share concrete examples on how to make your tourism business more sustainable. From understanding sustainability criteria and green product development, to marketing, we’re dedicated to assisting you make your business more responsible every step of the way.
Let’s join forces to make a difference! Together, we can elevate sustainable tourism in the Balkans and ensure a better future for our region. 🌿🌍💚
Eliminating single-use plastic in your tourism business is a great initiative that can contribute to environmental sustainability. Here are some steps:
1. Conduct a plastic audit: Assess your business’s current plastic usage to understand the extent of the problem and identify areas for change.
2. Set goals and create a plan: Establish specific goals and develop an action plan with clear steps and timelines for reducing or eliminating single-use plastic.
3. Educate and train staff: Raise awareness among employees about the importance of reducing single-use plastic and provide training on alternative solutions.
4. Provide alternatives: Replace single-use plastic items with sustainable options, such as installing water stations instead of providing plastic bottles or offering paper, bamboo, or metal straws as alternatives.
5. Engage with suppliers: Communicate your commitment to plastic reduction to suppliers and encourage them to provide products with minimal packaging or in bulk.
6. Raise awareness among guests: Educate guests about the importance of reducing single-use plastic and suggest ways they can participate, such as bringing their own bags or using refillable toiletry dispensers.
7. Collaborate with local initiatives: Support local environmental initiatives and partner with organizations promoting sustainable practices to have a broader impact.
8. Track progress and celebrate successes: Regularly monitor and measure progress, celebrate milestones, and communicate achievements to staff and guests to inspire continued engagement and motivate others.
Remember that eliminating single-use plastic is an ongoing process. Continuously assess and improve your practices to ensure long-term sustainability and reduce the environmental impact of your tourism business.
Dit bericht op Instagram bekijken
Supporting local products and services in your sustainable tourism business is an excellent way to contribute to the local economy, preserve cultural heritage, and minimize the environmental impact of your operations. Here are some strategies you can implement:
1. Prioritize sourcing products and services from local suppliers and businesses to support the local economy.
2. Engage with the local community, involve them in decision-making processes, and seek their input to foster cooperation and ownership.
3. Promote and support local cultural traditions, festivals, and events while educating tourists about their significance.
4. Provide training and employment opportunities to local residents to enhance their skills and create job opportunities.
5. Implement sustainable practices in your operations, such as waste reduction, water and energy conservation, and recycling.
6. Raise awareness among tourists about the importance of supporting local products and services and their positive impacts.
7. Collaborate with local businesses, tourism associations, and organizations to strengthen the local tourism ecosystem.
8. Continuously seek feedback and make necessary adjustments to improve sustainable practices and align with local needs and objectives.
Remember, the key is to develop long-term relationships with the local community and integrate sustainability into every aspect of your tourism business. By doing so, you can create a positive impact on the environment, society, and economy while providing an authentic and enriching experience for your guests.
Dit bericht op Instagram bekijken
When conducting trips and activities, it is crucial to consult and engage with the local communities to avoid any adverse effects on their access to livelihoods and resources. Here are some steps you can take:
🌲 Identify in the local communities groups that may be affected by your business activities. This can include local residents, indigenous communities, fishermen, farmers, and other relevant groups.
🍀 Engage in meaningful dialogue with the local communities to understand their needs, concerns, and aspirations. Actively listen to their perspectives and involve them in decision-making processes related to your business activities.
🪴Assess the potential impacts of your business activities on local access to livelihoods, land, aquatic resources, rights-of-way, transport, and housing.
♻️ Identify and implement ways to minimize any adverse effects on local access to livelihoods and resources. This can include measures such as land or resource restoration, alternative livelihood opportunities, or compensation for any losses incurred.
❇️Support and collaborate with local initiatives that promote sustainable development, community empowerment, and the protection of local livelihoods.
💹Regularly monitor and evaluate the impacts of your business activities, addressing concerns and ensuring satisfaction within the local communities.
By following these steps and actively involving the local communities in decision-making processes, you can work towards minimizing adverse effects on local access to livelihoods and ensure sustainable development in the areas where you operate.
Dit bericht op Instagram bekijken
Why is it important for tourism operators to inform guests about key sustainability aspects in the destination?
– Guests who are aware of the environmental impact of their actions are more likely to make conscious choices that minimize harm to the destination’s ecosystems, such as conserving water
, reducing waste
, and respecting local flora and fauna
.
– By informing guests about the destination’s unique cultural traditions, heritage sites, and indigenous communities, operators can raise awareness about the importance of respecting local cultures and traditions. This helps preserve the authenticity of the destination and ensures that tourism activities do not negatively
impact local communities.
– Sustainable tourism aims to ensure the long-term viability of a destination by balancing 
economic, environmental, and social factors. By informing guests about sustainability aspects, operators can foster a sense of responsibility and encourage sustainable practices among visitors. This can help reduce the negative impacts of tourism, such as overconsumption of resources, overcrowding, and strain on local infrastructure.
– Increasingly, travelers are seeking out destinations and operators that prioritize sustainability
. By proactively addressing sustainability issues and informing guests about their efforts, tourism operators can build a positive reputation among environmentally and socially conscious travelers.
Ultimately, the success of our industry hinges on our ability to foster a deep sense of responsibility and stewardship among travelers
. By equipping guests with knowledge about sustainability and encouraging them to make conscious choices, we can collectively protect our fragile ecosystems, celebrate and preserve diverse cultures, and uplift local communities.
Dit bericht op Instagram bekijken
🚵Low-impact activities , such as outdoor sports like walking, hiking, and cycling, rural tourism, wildlife watching, non-motorized water sports, and insightful cultural activities, are crucial for several reasons:
Dit bericht op Instagram bekijken
When tour operators cause damages to the activity area and community, it is crucial for them to take responsibility and implement measures to
repair, compensate, and prevent future harm caused. Here are some ways tour operators can achieve this:
Immediate action: Assess the extent of the damages and take steps to prevent further harm. This may involve halting the activity temporarily, removing any hazardous materials 
, or securing the area to prevent additional damage.
Community
involvement and support: Engage with the affected stakeholders and involve them in the repair, compensation, and prevention process. Seek their input and involve local residents in the restoration activities, ensuring their voices are heard and respected.
Environmental restoration: Develop a comprehensive plan 
for restoring the natural environment or any damaged infrastructure. This may involve activities like replanting vegetation, repairing trails or pathways, cleaning up pollution, or restoring habitats for local wildlife.
Financial compensation: Work with local stakeholders to determine a fair and equitable compensation structure that considers the extent of the harm caused.
Long-term sustainability: Implement sustainable practices to minimize future damages, including training guides and staff on environmental conservation, adhering to responsible tourism practices, and monitoring the impact of activities on the area and community.
It’s essential for tour operators to prioritize the well-being of the environment and local communities, and to take proactive steps to repair damages and provide fair compensation. By demonstrating responsible practices and fostering positive relationships 
, tour operators can help rebuild trust and contribute to the sustainable development of the activity area.
Dit bericht op Instagram bekijken
Eco-driving is a method to decrease fuel consumption and CO2 emissions without needing to upgrade a vehicle’s technology. Driving behavior, along with factors like weather and road conditions, can have a significant impact on fuel efficiency. By adopting eco-driving habits, it is possible to save a noteworthy amount of fuel (up to 10-20% with professional training) while also improving road safety.
Additionally, eco-driving has the following benefits:
Use the following set of recommendations to create an eco-driving code for your drivers and transport companies
– Drive at the designated speed limit 🚫and use lower gears to save carbon emissions.
– Use the engine more consciously by letting go of the gas pedal in time.
– Check your route 🗺️ before leaving to avoid traffic and prevent getting lost.
– Adopt a relaxed and defensive driving style, and look ahead to avoid sudden stops (e.g., by anticipating traffic jams or red lights and easing off the gas pedal).
– Avoid idling; instead, switch off the engine when anticipating a long wait (e.g., at railroad tracks or checkpoints).
– Remove the roof rack or any unnecessary accessories when not in use.
– Check tire pressure before leaving.
– Use heating 🔥or air conditioning only when necessary.
Dit bericht op Instagram bekijken
All employees of the company have an employment contract, including labor conditions and a job description. The company pays employees at least a living wage which is equal to or above the legal minimum.
A living wage is the remuneration a worker receives for a standard workweek. The amount should be sufficient to afford a decent standard of living for the worker and their family. Elements of a decent standard of living include food🍎, wate💦r, housing🏘️ , education📚, health care🏥 , transportation🚙, clothing, and other essential needs, including provision for unexpected events.
The living wage is often defined by law and redefined on a yearly basis; however, it can be incremented by companies to ensure their employees will earn enough to live, based on the real cost of living in their respective countries.
In the employment contracts, the salary/wage must be mentioned and be of an accepted level in your country.
Dit bericht op Instagram bekijken
We love coffee ☕️, and we 😡hate these plastic spoons!
Can anyone help with a quick calculation? Let’s take Montenegro as an example, considering only the inhabitants and not even counting the tourists’ consumption. Montenegro 🇲🇪has approximately 650,000 inhabitants, of which maybe half have one coffee per day in a cafe, restaurant, or at work. This amounts to 325,000 coffees per day.
If 90% of these coffees are served with a plastic spoon (which seems to be the case), it means there are 292,000 single-use plastic spoons used per day. Unfortunately, not all of them end up in the garbage; we find them in various places.
Let’s assume there are 300 such days in a year, resulting in a total of 292,000 spoons multiplied by 300 days. This amounts to 87 million single-use plastic spoons per year, just in Montenegro. Over five years, this adds up to 439 million spoons 🥄🥄🥄or over 1,000 tonnes, which eventually end up in landfills, rivers, lakes, seas, and harm wildlife such as fish and birds. Ultimately, these microplastics affect all of us.
Therefore, let’s go back to a coffee culture that embraces real spoons that can be washed 💦 and reused ♼, just like cups are.
Dit bericht op Instagram bekijken
Katër ngjarje të qëndrueshme turizmi në Trebinje, Tivat, Vevcani dhe Belsh u organizuan nga pesë partnerët e Ballkanit të Gjelbër nga Shqipëria, Bosnjë dhe Hercegovina, Mal i Zi, Maqedonia e Veriut dhe Sllovenia, nga 30 marsi deri më 6 prill. Roadshow ngriti ndërgjegjësim tek destinacionet, bizneset dhe palët e interesuara mbi tema të turizmit të qëndrueshëm, përfshirë: Pse, Si dhe Kush për qëndrueshmërinë në turizëm – Pse duhet të angazhohen destinacionet dhe bizneset, duke theksuar iniciativat e mira rajonale, mësimet e nxëra, trendet e udhëtimit pas pandemisë dhe shumë të tjera.
Gjithsej, mbi 125 pjesëmarrës nga destinacionet, SME-të dhe ofruesit e shërbimeve individuale morën pjesë në Roadshow gjatë katër ditëve.
Roadshow dhe aktivitetet e tjera të Ballkanit të Gjelbër mbështeten nga Projekti i Zhvillimit Ekonomik, Qeverisja dhe Rritja e Bizneseve i USAID (EDGE).
Dita e parë e BG Roadshow u kushtua qëndrueshmërisë dhe kuptimit të saj në turizëm. Për herë të parë, institucionet publike, bizneset dhe krijuesit e politikave patën mundësi të diskutonin dhe të merrnin hapa fillestarë drejt një strategjie të përbashkët për një të ardhme të qëndrueshme të turizmit në Bosnjë dhe Hercegovinë. Pjesëmarrësit u mirëpritën dhe frymëzuan nga Z. Albert Salman, themelues dhe President i Green Destinations, i cili ofroi një kornizë për përparimin e qëndrueshmërisë në turizmin e rajonit. Trebinje, si destinacioni i parë i Bosnjës dhe Hercegovinës që mori njohjen e Green Destinations, ndau përvojën dhe mësimet e nxëna me audiencën. Gjatë ditës, pesë destinacione të reja (Bosanska Krupa, Konjic, Parku Kombëtar i Kozarës, Monumenti Natyror i Skakavacit dhe Samac) u regjistruan në Kompeticionin e Rrëfimeve të 100 Praktikave të Mira të Green Destinations për vitin 2023, ndërsa Trebinje u regjistrua për t’u përfshire me programin e Çmimit dhe Certifikimit të Green Destinations. Një sesion i veçantë u kushtua Programit të Good Travel, ndërsa partnerët e Ballkanit të Gjelbër, Green Visions, diskutuan mundësitë për bizneset dhe dhanë informacion të thelluar mbi proceset dhe kërkesat, si dhe përfitimet e certifikimit të Programit të Udhtimit të Mirë. Në fund të një dite të plotë, pjesëmarrësit u përgëzuan me një ngjarje të rrjetëzimit në Herzeg House, një bashkëpunim që promovon dhe shet mallra nga mbi 120 kompani dhe prodhues lokalë. Herzeg House është një nga fituesit e Çmimit të Rrëfimit të 100 Praktikave të Mirë për vitin 2021.
Tivat, Mal i Zi, një destinacion që mori vlerësimin e Bronzit të Green Destinations në vitin 2022 për përpjekjet e tij të qëndrueshme të zhvillimit dhe monitorimit, filloi në vitin 2020. Diskutimet u përqendruan në programet e mbështetjes së bashkisë për ringjalljen rurale dhe mënyrën e suksesshme të përdorimit të tyre – pasdite grupi mori njohuri mbi shembuj praktik dhe sfidat në fshatin Gornja Lastva. Danica Banjevic, Drejtoreshë e Organizatës së Turizmit të Tivatit, ndau disa shifra kyçe interesante, tregues të një fluksi më të madh të vizitorëve dhe qëndrimeve në sezonin para dhe pas sezonit. Grupi mësoi gjithashtu mbi balancimin e mbrojtjes së natyrës me promovimin dhe menaxhimin e turizmit të përgjegjshëm në Rezervën Natyrore Tivatska Solila, fituese e Çmimit të Rrëfimit të 100 Praktikave të Mirë në kategorinë e Natyrës dhe Ecoturizmit në vitin 2020.
Vevcani, komuna më e vogël e Maqedonisë dhe pjesëmarrësi i parë në Çmimet e Rrëfimit të 100 Praktikave të Mirë të Green Destinations, ishte gazda e përshtatshme e Roadshow të Ballkanit të Gjelbër në Maqedoni të Veriut. Përveç bashkisë së Vevcanit, katër biznese gjithashtu filluan udhëtimin e tyre drejt zhvillimit të qëndrueshëm përmes Programit të Udhtimit të Mirë të Green Destinations.
U mirëpritën nga kryetari i Vevcanit, ngjarja filloi me prezantimin e Ballkanit të Gjelbër dhe Green Destinations, duke i afruar programet pjesëmarrësve dhe duke folur për udhëtimin dhe progresin e Vevcanit. Gjatë pushimit, kënaqemi me një ushqim tradicional shumë të shijshëm të përgatitur nga prodhues lokal. Ky moment u pasua nga një diskutim interaktiv në panel mbi Pse, Kush, Si dhe realitetet në turizmin e qëndrueshëm, me pjesëmarrjen e Jasminka Varnalieva nga USAID-EDGE, Jana Apih nga Good Place, Sllovenia, Natalija Angelova nga MES (Shoqata Ekologjike Maqedonase) dhe Thierry Jourbert nga Green Visions, Bosnja dhe Hercegovina, nën moderimin e Aleksandar Donev nga Mustseedonia. Ky diskutim kontribuoi në një debat të gjallë nga pjesëmarrësit nga sektori privat, destinacionet, donatorët dhe partnerët e Ballkanit të Gjelbër.
Kjo ndalesë e fundit në Roadshow u shënua nga pjesëmarrja e nivelit të lartë nga Jasminka Varnalieva, Shefe e Projektit të USAID EDGE, mbështetësit financiar kryesor i Roadshow, dhe Albert Salman, themeluesi dhe president i Green Destinations.
Pjesëmarrësit u njohën me temën kryesore të ndërtimit të markës dhe marketingut të qëndrueshëm në fushën e turizmit. Jana Apih nga Good Place, organizata e rëndësishme për krijimin dhe mbështetjen e “Slovenia Green”, prezantoi disa prej praktikave më të mira dhe mësimeve të nxëra nga programi i suksesshëm kombëtar i qëndrueshmërisë së Sllovenisë.
Sesionet e pasdites u përqendruan në partneritetet ndërmjet sektorit publik dhe privat në zhvillimin e turizmit, me një diskutim të gjallë në panel mes Elvis Kotherja nga Elite Travel, Mirtjon Meta nga RisiAlbania, Fetah Elezi nga Inst. i Burimeve Gjenetike të Bimëve, Universiteti Bujqësor, Tiranë, Kastriot Beshiri dhe Dritan Kamani.
Dita u mbyll me vizita në Eco Park lokal (https://www.instagram.com/dumrea_ecopark/ )
Turizmi i qëndrueshëm në Ballkanin Perëndimor ka qenë gjithmonë një sfidë. Megjithatë, investimet e mëdha dhe përpjekjet e koordinuara janë bërë për të zhvilluar turizmin e qëndrueshëm në këtë rajon. Fatkeqësisht, shumë vendas, veçanërisht gjatë pandemisë, kanë qenë të rezervuar për të fokusuar në përfitimet afatgjata në vend të mbijetesës së menjëhershme. Balkan Green, një iniciativë rajonale për të ngritur standardet dhe ndërgjegjësimin për qëndrueshmërinë në industrinë e turizmit, synon të bëjë këtë praktikë më të arritshme dhe më tërheqëse për banorët.
Konceptualisht, trendi i turizmit të përgjegjshëm po fillon të ndryshojë. Në vitin 2022, për shembull, është vënë re një interes më i madh për qëndrueshmërinë në të gjithë sektorin, pasi zhvillimi dhe menaxhimi i qëndrueshëm ka filluar të lidhet gjithnjë e më shumë me përshtatjen, besimin e klientëve, kufizimin e ndikimeve negative dhe kursimin e kostove.
Asnjëherë kjo nuk është bërë më e dukshme se në Shqipëri. Në mars të vitit 2022, partnerët e SUSTOUR (Zhvillimi i Destinacioneve të Qëndrueshme të Turizmit), një projekt i financuar nga BE-ja përmes programit COSME, hapën një thirrje për SME-të për të aplikuar në një program mbështetje të gjerë për të përmirësuar performancën e tyre në fushën e qëndrueshmërisë. Synimi ishte të zgjidhen 175 operatorë turistikë dhe agjenci udhëtimi për të marrë pjesë. Përfundimisht, ata pranuan tre herë më shumë SME, nga 35 vende evropiane, duke përfshirë 14 SME nga Shqipëria, numri më i lartë i pjesëmarrësve nga një vend i Ballkanit Perëndimor.
Kjo është një hap premtues për turizmin e qëndrueshëm në vend dhe rajon. Në fakt, numri i aplikimeve nga Ballkani Perëndimor ishte shumë më i lartë se sa pritej, duke treguar se interesimi i pronarëve të biznesit për të zhvilluar në mënyrë të qëndrueshme po rritet.
Programi SUSTOUR, i cili filloi në korrik të vitit 2022, do të vazhdojë deri në fund të qershorit 2023. Operatorët turistikë dhe agjencitë e udhëtimit që marrin pjesë kanë mundësinë të zgjedhin midis çmimeve “Partneri i Travelife” ose “Certifikimi”, të bazuar në standardet e Këshillit Global për Turizëm të Qëndrueshëm (GSTC) për menaxhimin e qëndrueshëm në industrinë e turizmit. Alternativisht, ata mund të përfshihen në një program të specializuar që fokusohet në tema specifike, si plastika e qëndrueshme, karboni, menaxhimi i zinxhirit të furnizimit ose certifikimi për ekskursionet në bregdet.
Programi do të përfshijë trajnime online, mbështetje të personalizuar dhe në grup, si dhe shkëmbime ndërmjet pjesëmarrësve. Pjesëmarrësit do të inkurajohen gjithashtu të marrin pjesë në tregjet evropiane të turizmit, ku ata do të prezantohen dhe do të organizohen ngjarje për shkëmbim përvojash, duke përfshirë prezantime të çmimeve për ata që kanë përfunduar programin e tyre.
Balkan Green po mbështet këtë program duke ofruar trajnime dhe pjesë financim për 37 pjesëmarrës në Evropën Juglindore. Përfaqësuesit e Balkan Green, deri tani një numër prej pesë, janë trajnuar si trajnerë Travelife për të përmbushur kërkesat e synimeve ambicioze të SUSTOUR për të trajnuar njëkohësisht mbi 600 operatorë turistikë dhe agjenci udhëtimi evropianë në menaxhimin e qëndrueshëm. Trajnerët tanë gjithashtu do të organizojnë veprimtari dhe burime shtesë mbështetëse për SME-të pjesëmarrëse në rajon.
Për të marrë pjesë në këtë lëvizje dhe për të parë një listë të plotë të pjesëmarrësve, ju lutemi vizitoni faqen e internetit.”
